بهترین روش های درمان آرتروز زانو
یکی از عوارض و بیماری‌های رایج در جامعه کنونی، آرتروز از نوع زانو است که تعداد زیادی از افراد را در نقاط مختلف جهان درگیر کرده است. برای این عارضه، روش‌های درمانی متعددی نیز وجود دارد. آرتروز زانو در کلینیک‌های ارتوپد فنی به چند شیوه و در چند مرحله، انجام می‌گیرد. در حقیقت با توجه به اینکه آرتروز زانو در چه سطحی از پیشرفت قرار گرفته باشد برای آن روش‌های درمانی مختلفی در نظر گرفته شده و اجرا می‌شود.
به طور کلی آرتروز و یا استئو آرتریت در زانو به ۵ مرحله تقسیم می‌شود. در این مراحل ۵ گانه پیشرفت عارضه و نوع درمان آن با یکدیگر متفاوت است. برای نمونه در مرحله صفر این بیماری، زانوی فرد، زانویی طبیعی و سالم است و مرحله چهارم این عارضه، شدیدترین شکل و نوع پیشرفته این بیماری به شمار می‌رود.
بنابراین لازم است حتما قبل از درمان این بیماری، از مرحله بیماری و میزان پیشرفت آن در زانوی فرد اطمینان حاصل کنیم و سپس به درمان ان اقدام کنیم. در ادامه به بیان هر یک از مراحل بیماری آرتروز زانو و روش درمان مخصوص آن خواهیم پرداخت.
مرحله صفر بیماری آرتروز زانو و روش درمان آن
در مرحله صفر این بیماری، همان‌طور که پیشتر نیز گفته شد زانوی بیمار، هنوز کاملا طبیعی و سالم است و در مفصل زانوی وی، هنوز علائمی از وجود آرتروز مشاهده نمی‌شود. به طور معمول در این مرحله از بیماری آرتروز زانو، مفاصل مورد نظر، بدون اینکه اختلالی داشته باشند و یا دردی را برای بیمار به وجود آورند عملکردی بسیار طبیعی از خود نشان می‌دهند. بنابراین در این مرحله از آرتروز زانو درمانی نیز توصیه نمی‌شود.
مرحله اول بیماری آرتروز زانو و روش درمان آن
از آنجایی که آرتروز زانو در این مرحله ممکن است هنوز دارای علائم بیرونی نباشد بنابراین به طور معمول پزشک متخصص برای این مرحله درمانی توصیه نمی‌کند. اما برای بعضی از افراد که دارای این مرحله از ضایعه هستند، این امکان وجود دارد که مستعد رشد یافتن بیشتر این نوع از آرتروز و پیشرفت بیماری باشند و آرتروز مرحله اول آن‌ها به نوع دوم این بیماری تبدیل شود و آن‌ها بیماری شدیدتری را تجربه کنند.
استفاده از مکمل‌های دارویی
پزشک متخصص با پیش بینی این امکان که بیماری روندی رو به جلو دارد و ممکن است به نوع شدیدتر آن تبدیل شود، برای درمان آرتروز زانوی این دسته از افراد از انواع مکمل‌ها استفاده می‌کند. از جمله ممکن است مکمل‌های دارویی از قبیل گلوکزامین و کندروتین برای این منظور در نظر بگیرد. همچنین ممکن است برای کاهش علائم جزئی این نوع از آرتروز زانو و همچنین برای جلوگیری از پیشرفت این بیماری در زانوی فرد مبتلا، انجام بعضی از تمرینات ورزشی را به وی، توصیه کند.
مرحله دوم بیماری آرتروز زانو و روش درمان آن
در این مرحله از بیماری، در حقیقت می‌توان گفت مرحله‌ای خفیف از عارضه آرتروز زانو، شکل گرفته است. در این گام، اسپورهای استخوانی رشد بسیار بیشتری نسبت به مرحله اول آرتروز زانو داشته‌اند. اما غضروف این زانو هنوز در اندازه سالم خود است. به طور نمونه می‌توان گفت فضای بین استخوان‌ها در حالت طبیعی است و این عامل موجب می‌شود تا استخوان‌های زانو بر یکدیگر سائیده نشوند.
در این مرحله همچنین مایع سینوویال هنوز در سطح کافی است و حرکات مفصلی، طبیعی هستند. اما فردی که به این عارضه مبتلا شده است ممکن است بعضی از علائم آرتروز زانو را در خود مشاهده کند و احساس درد و ناراحتی پس از پیاده روی طولانی یا راه رفتن طولانی مدت داشته باشد و یا در بعضی از مواقع احساس کند که مفاصل زانوی وی، سفت و محکم شده است.
فیزیوتراپی، ورزش، کاهش وزن
در این مرحله چند روش درمانی وجود دارد که می‌تواند به کاهش درد بیمار کمک کند. این روش‌های درمانی، درمان‌های غیر دارویی هستند. از جمله فیزیوتراپی، انجام حرکات ورزشی، کاهش دادن وزن برای افرادی که دارای اضافه وزن هستند، استفاده از بریس و یا باند که می‌تواند به تثبیت زانو کمک کند و…..
فیزیوتراپی یکی از روش‌های مرسوم و معمولی است که در این مواقع به کار گرفته می‌شود و خود شامل سه بخش است که عبارتند از: آموزش، درمان‌های انفعالی، درمان‌های فعال.به طور کلی با استفاده از این روش درمانی و روش استفاده از حرکات ورزشی، سعی بر این است تا حرکات بیمار بهبود یابد و درد کم‌تری را هنگام حرکت کردن احساس کند.
مرحله سوم بیمای آرتروز زانو و روش درمان آن
آرتروز زانو در مرحله سوم، به عنوان آرتروز نوع متوسط شناخته می‌شود. در این مرحله غضروف بین استخوان‌ها با آسیب جدی، مواجه شده است و این عامل موجب شده تا فضای بین استخوان‌های زانو نیز باریک شود. افراد مبتلا به این نوع از آرتوز زانو، هنگام راه رفتن، دویدن، خم شدن و… دردهای مکرری را در ناحیه زانو احساس می‌کنند. همچنین ممکن است پس از مدت زمان طولانی که از نشستنشان گذشت و یا هنگامی که می‌خواهند از خواب برخیزند، سفتی مفاصل خود را شاهد باشند. همچنین این امکان وجود دارد که پس از مدتی از حرکت کردن، تورم مفصلی را در ناحیه زانوی خود مشاهده کنند.
تزریق کورتیزون
در این مرحله از بیماری، پزشک معالج از روش‌های متعدد فیزیوتراپی، ورزش، کم کردن وزن و…. استفاده می‌کند اما چنانچه شاهد تاثیر این روش‌های درمانی نبود از دیگر روش‌ها برای دستیابی به این منظور استفاده می‌کند. یکی از روش‌های درمانی برای آرتروز زانو در مرحله سوم، تزریق کورتیزون است. چرا که کورتیزون، استروئیدی است که به طور طبیعی در بدن وجود دارد و می‌تواند درد ناشی از آرتزوز زانو را تسکین دهد.
روش ویسکوساپلیمنت
یکی دیگر از روش‌های درمانی برای بهبود بخشیدن به وضعیت بیمار در مرحله سوم بیماری آرتروز زانو، روش ویسکوساپلیمنت است. پزشک متخصص ممکن است برای افرادی که به دیگر روش‌های درمانی پاسخ نمی‌دهند از روش درمانی ویسکوساپلیمنت استفاده کند. این روش درمانی در حقیقت تزریق داخل مفصلی اسید هیالورونیک است که نتایج فوری ندارد و ممکن است چند هفته طول بکشد تا تاثیر خود را بر بدن و زانوی بیمار نشان دهد.
مرحله چهارم بیماری آرتروز زانو و روش درمان آن
آرتروز زانو در مرحله چهارم، شدیدترین نوع این بیماری محسوب می‌شود. افرادی که به این نوع از آرتروز زانو مبتلا شده‌اند درد و ناراحتی بسیار زیادی را در هنگام راه رفتن تجربه می‌کنند. این درد زیاد به این دلیل است که فضای مفصلی بین استخوان‌های زانوی بیمار، به میزان قابل توجهی کاهش یافته است و غضرف‌های موجود در این ناحیه نیز تقریبا به طور کامل از بین رفته‌اند.
بنابراین مفصل زانوی این بیمار، سفت و بی حرکت می‌شود. در این نوع از آرتروز همچنین مایع سینوویال کاهش بسیار زیادی یافته است. بنابراین به کاهش اصطکاک در میان اجزای متحرک مفصل زانو، کمک نمی‌کند.برای فردی که دچار آرتروز زانو از نوع شدید آن شده است و در مرحله چهارم بیماری به سر می‌برد به طور معمول از روش‌های درمانی جراحی استفاده می‌شود که خود شامل دو نوع هستند.
۱- عمل جراحی اصلاح استخوان
عمل جراحی اصلاح استخوان که به آن استئوتومی نیز گفته می‌شود برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو نوع چهارم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش درمانی در کلینیک ارتوپد فنی توسط متخصصین به کار گرفته می‌شود و برای افرادی که دارای آرتروز بسیار شدید هستند روش مناسبی است. در طی این عمل جراحی، جراح متخصص، استخوان را در بخش بالا و یا پایین زانوی بیمار، برش می‌دهد و آن را کوتاه یا بلند می‌سازد و از این طریق سعی می‌کند هماهنگی بین استخوان‌ها را تغییر دهد.
۲- جایگزینی کامل زانو
از دیگر روش‌های جراحی که در این مرحله مورد استفاده پزشک متخصص قرار می‌گیرد می‌توان به عمل جراحی جایگزینی کامل زانو اشاره کرد. این روش درمانی نیز برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مبتلا به آرتروز شدید نوع چهارم هستند. به این روش درمانی روش آرتروپلاستی نیز گفته می‌شود و به طور معمول آخرین گزینه درمانی برای آرتروز محسوب می‌شود. طی انجام این عمل جراحی، جراح متخصص، مفصل آسیب دیده را بر می‌دارد و به جای آن یک دستگاه پلاستیکی و یا فلزی قرار می‌دهد.
منبع: سایت کلینیک فاخر
